Και τώρα τι;

Πλησιάζοντας την 5^η Ιουλίου το κεντρικό θέμα σε κάθε συζήτηση δε είναι άλλο από το επικείμενο δημοψήφισμα, το ερώτημα ∙ Ναι ή Όχι; ναι ή όχι στην εκβιαστική συμφωνία της Ε.Ε., ναι ή όχι στην νεοφιλελεύθερη και παρεμβατική πολιτική της Ε.Ε., ναι ή όχι στη παραμονή στο ευρώ, ναι ή όχι στο μέλλον της χώρας στην Ε.Ε.; Ένα ερώτημα πολύ ασαφές, το οποίο το 62% του ελληνικού πληθυσμού απάντησε σαφώς προτάσσοντας την αξιοπρέπεια και την ανεξαρτησία της χώρας, με μεγάλο μέρος αυτού να προτάσσει το Όχι μέχρι τέλους ως πολιτική διέξοδο στην σύγκρουση με την Ε.Ε. που λειτουργεί ως θεσμοθετημένος νεοφιλελευθερισμός. Ένα δημοψήφισμα που πυροδότησε ραγδαία κοινωνική και κινηματική κινητικότητα ιδιαίτερα σε επίπεδο νεολαίας, παρά τους εκβιαστικούς του όρους και από πλευράς των ευρωπαϊκών θεσμών αλλά και σε επίπεδο της ελληνικής πολιτικής σκηνής και του εγχώριου συστήματος εξουσίας. Η φωνή του ελληνικού λαού , ωστόσο , δεν απηχεί στα αυτιά του σκληρά νεοφιλελεύθερου, κυρίαρχου μπλοκ της Ευρώπης. Η ίδια η κυβέρνηση Σύριζα – Αν.ελ. υπογράφοντας το ΜΝΗΜΟΝΙΟ 3 υπέγραψε την στρατηγική της ήττα και αποδέχτηκε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση (TINA). Ενώ παράλληλα νομιμοποιώντας το Μνημόνιο για να κερδίσει τις εκλογές, που κήρυξε εν μια νυκτί, έδωσε συγκατάθεση στην πολιτική εμβάθυνσης και ολοκλήρωσης της Ε.Ε. Το ίδιο το εκλογικό αποτέλεσμα φανερώνει την αποδοχή του ΤΙΝΑ από το μεγαλύτερο μέρος των εκλογέων καθώς και τη πλήρη πολιτική απογοήτευση λόγω του μεγάλου ποσοστού αποχής.

Η προοπτική της κυβέρνησης της Αριστεράς αρχίζει επίσημα να χάνεται με την υπογραφή του μνημονίου και με την μη επιλογή εκπόνησης σχεδίου απεμπλοκής στις τελευταίες εκλογές. Το όραμα για μία κυβέρνηση που θα δίνει διέξοδο σε κινηματικές διαδικασίες και αιτήματα σβήνει επίσημα όταν το μνημόνιο από αναγκαίο κακό και αποτέλεσμα εγκλωβισμού και εκβιασμού τρέπεται σε πολιτική επιλογή και προοπτική που θα διασώσει τη χώρα με το κατάλληλο βέβαια διαχειριστή, που δεν είναι άλλος από τη συμπαράταξη Σύριζα-Αν.ελ, που διεκδικεί προεκλογικά αυτό το ρόλο. Φανερώθηκε έτσι σαφώς μέσα από την πολιτική διαδικασία της διαπραγμάτευσης αυτής της περιόδου πως η E.E. είναι ένα δυσμενές πεδίο πάλης υπέρ των υποτελών και των λαών. Πριν και μετά την υπογραφή του μνημονίου φανερώθηκε η βαθιά αντιδημοκρατική της βάση και μέσα από τη σταθερή άρνηση της στην πολιτική υπέρ των υποτελών και της κοινωνικής πλειοψηφίας, εν γένει έγινε σαφές πως το χρέος είναι ένας μοχλός πίεσης για την επικράτηση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής.

Και τι εστί μνημόνιο; Η λιτότητα, η φτωχοποίηση κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, η μείωση μισθών και συντάξεων, οι κατασχέσεις πρώτης κατοικίας, η αναδιανομή πλούτου προς τα πάνω, η περιστολή δικαιωμάτων και ελευθεριών, η ανυπαρξία θετικής διεξόδου είναι μερικές από τις υλικές συνέπειες του μνημονίου. Προφανώς, μέσα σε αυτό το καθεστώς το ίδιο το πανεπιστήμιο, ως αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού και πολιτικού σχηματισμού, δεν παραμένει ανέγγιχτο. Η μείωση του προσωπικού και του προϋπολογισμού των ιδρυμάτων τα οδηγεί σε παρακμή. Για το φοιτητή αυτό σημαίνει οικονομικές επιβαρύνσεις για συγγράμματα, περιορισμούς στη σίτιση και τη στέγαση, επί πληρωμή μεταπτυχιακές σπουδές και όχι μόνο. Έτσι το δωρεάν δημόσιο και δημοκρατικό πανεπιστήμιο συνεχίζει να μετασχηματίζεται κατά το νεοφιλελεύθερο πρότυπο, πρόταγμα του οποίου δεν είναι οι κοινωνικές ανάγκες, η εργασία και η γνώση καθαυτή αλλά η εντατικοποίηση, ο ατομικός δρόμος και πλήρης εναρμόνιση με τις ανάγκες της “αγοράς”. Βασικός μοχλός γι αυτήν την διαδικασία παραμένει η πειθάρχηση.

H μνημονιακή διολίσθηση του ΣΥΡΙΖΑ αφήνει την αριστερά αμήχανη και αποδυναμωμένη. Νέα ερωτήματα και πεδία προβληματισμού ανοίγουν. Στο επίπεδο του πανεπιστημίου, οι συλλογικότητες που είναι κοντά στις κινηματικές διεργασίες καλούνται να αφήσουν όποιες τυχόν μικροκομματικές εμμονές και με ενωτική διάθεση, στον άξονα της συνδιαμόρφωσης, να συζητήσουν για οποιαδήποτε δράση αφήνει υλικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Οι καιροί επιβάλλουν νέους τρόπους παρέμβασης με δομές και εγχειρήματατα από τα κάτω σε κάθε κοινωνικό χώρο και σε κάθε γειτονιά. Το πανεπιστήμιο ως κοινωνικός χώρος στον οποίο δραστηριοποιείται η νεολαία, μπορεί να αποτελέσει προνομιακό πεδίο κοινωνικού πειραματισμού και δράσεων από τους φοιτητές για τους φοιτητές. Σε επίπεδο καθημερινότητας, αυτοδιαχειριζόμενα εγχειρήματα και συλλογικές διεργασίες θέτουν το ζήτημα της επανοικειοποίησης του δημόσιου χώρου και του συλλογικού βίου σπάζοντας την ανάθεση. Εκδηλώσεις και συζητήσεις σχετικές με το αντικείμενο των σπουδών και την επισφαλή σε καιρούς ανεργίας επαγγελματική αποκατάσταση, μπορούν να ανοίξουν ένα γόνιμο πεδίο προβληματισμού, όσον αφορά την εργασία, τις εργασιακές σχέσεις, την εκμετάλλευση κ.α. αλλά και να σκιαγραφήσουν νέα εγχειρήματα συλλογικής και δίκαιης οργάνωσης της εργασίας. Ακόμα μπορούν να ανοιχθούν ζητήματα όπως το προσφυγικό, ο αντισεξισμός και ο αντιφασισμός, τα οποία ποτέ δε θεωρούσαμε ότι αποτελούσαν δευτερεύοντα πεδία πάλης, αλλά πρωταρχικά, αν θέλουμε να αλλάξουμε την κοινωνία στη ρίζα της. Η ανασύνταξη και ανασυγκρότηση της αριστεράς θα είναι μια νέα περίοδος που θα φέρει τα υποκείμενα της σε μία διαδικασία ενδοσκόπησης και διαδοχικών ριζοσπαστικοποιήσεων.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι ξεκομμένο από τα κεντρικοπολιτικά ζητήματα αλλά αναπόσπαστο μέρος οποιασδήποτε πολιτικής αλλαγής. Πολύ περισσότερο τώρα που το μνημόνιο χαίρει της αποδοχής του 90% του κοινοβουλίου, το πανεπιστήμιο, με όλα τα κομμάτια του, από φοιτητές, μέχρι εργαζομένους και καθηγητές, δεν πρόκειται να μείνει ανέπαφο. Στην ΤΙΝΑ του νεοφιλελευθερισμού, εμείς καλούμαστε να προτάξουμε την ΤΙΝΑ της αυτοοργάνωσης, της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας και της ανυπακοής. Η συγκρότησή κοινοτήτων αγώνα εντός των πανεπιστημίων μπορεί να συμβάλλει στην αναζωπύρωση του νεολαιίστικου κινήματος και στην διαδικασία της πολιτικής ανατροπής. Μέσα σε μια διαδικασία δημιουργικού αντικαπιταλισμού πρέπει να φανταστούμε και ένα διαφορετικό πανεπιστήμιο που θα εφάπτεται με μια διαδικασία απελευθερωτική και χειραφετητική, τόσο στο εσωτερικό του όσο και σε σύνδεση με την κοινωνία. Στρατηγικός στόχος, ήταν, είναι και θα είναι ο κοινωνικός μετασχηματισμός και η ριζοσπαστικοποίηση από τα κάτω ολόκληρης της κοινωνίας.